Substancje nawilżające – jakich poszukiwać w kosmetykach?

Niezależnie od rodzaju każda skóra potrzebuje odpowiedniego nawilżenia. To podstawa w pielęgnacji, dzięki której cera pozostaje elastyczna, promienna i wygląda młodo. Jakie substancje nawilżające sprawdzą się w pielęgnacji przesuszonej i odwodnionej skóry?

Substancje nawilżające w kosmetykach – jak działają?

Chociaż nawilżanie skóry kojarzy się przede wszystkim z dostarczaniem skórze wilgoci, w rzeczywistości kosmetyki nawilżające spełniają nieco inne zadanie. Sedno problemu związanego z przesuszeniem skóry tkwi w zwiększonej utracie wody przez naskórek. Sprzyjają jej niekorzystne warunki atmosferyczne (wiatr, zimno, promieniowanie UV), a także uszkodzenia naturalnej bariery ochronnej na skutek aktywności wolnych rodników czy niewłaściwej pielęgnacji. Substancje nawilżające w kosmetykach można podzielić na trzy grupy, w zależności od funkcji, jakie pełnią.

Substancje hydrofilowe wykorzystują wiązania wodorowe do wiązania cząsteczek wody. Przyciągają cząsteczki wody, a także potrafią ją magazynować. Mogą działać wyłącznie w powierzchniowej części naskórka lub wnikać głębiej. Poprawiają elastyczność i gładkość skóry (np. kwas hialuronowy, pantenol, gliceryna, mocznik).

Składniki hydrofobowe nie łączą się z cząsteczkami wody i tworzą na powierzchni skóry warstwę okluzyjną. To rodzaj filmu ochronnego, który nie przepuszcza wody, a tym samym ogranicza proces jej odparowywania z naskórka. Należą do nich np. oleje naturalne i mineralne, woski, silikony, które zapobiegają odwodnieniu skóry.

Składniki modyfikujące barierę ochronną to m.in. ceramidy oraz cholesterol. Bez odpowiednio funkcjonującego płaszcza hydrolipidowego skóra nie jest w stanie zatrzymać wilgoci i szybko wysycha. Składniki modyfikujące barierę ochronną naskórka uzupełniają niedobór poszczególnych składników i wspomagają jej działanie. Hamują ucieczkę wody przez naskórek oraz korzystnie wpływają również na procesy regeneracyjne.

Kremy do suchej skóry powinny zawierać zróżnicowane składniki, które zapewnią długotrwałe nawilżenie i kompleksowe działanie. Szczególnie osoby o mocno przesuszonej skórze powinny poszukiwać produktów, które wspomogą odbudowę jej płaszcza hydrolipidowego i wzmocnią naturalną odporność. Latem można pozwolić sobie na kremy o lżejszej formule. Zimą lepiej jednak wybierać kremy o bardziej gęstej konsystencji, bogate w składniki natłuszczające. Bez nich skóra może nie poradzić sobie z niekorzystnym wpływem czynników atmosferycznych. Co więcej pod wpływem zimnego powietrza wilgotna skóra jeszcze bardziej może się przesuszać, a nawet pękać.

Składniki nawilżające w kosmetykach

Kwas hialuronowy

Kwas hialuronowy wchodzi w skład tkanki łącznej, to jedna z substancji nawilżających w kosmetykach, które w sposób naturalny występują też w ludzkiej skórze. Dzięki temu ich stosowanie jest bezpieczne nawet dla bardzo wrażliwej skóry. Właściwości nawilżające tego składnika wynika z silnie higroskopijnych właściwości. Kwas hialuronowy nie tylko łączy się z cząsteczkami wody, ale również pochłania je w dużej ilości. Jedna cząsteczka kwasu hialuronowego potrafi wiązać aż 250 cząsteczek wody. Kwas hialuronowy znaleźć można nie tylko w kosmetykach nawilżających, ale także odmładzających. Jego działanie wypełnia zmarszczki od wewnątrz i zmniejsza ich widoczność. Poprawia kontur twarzy oraz zapobiega wiotczeniu skóry. Proponowane kremy o działaniu nawilżającym z kwasem hialuronowym to m.in.: Vichy Aqualia Thermal, Eucerin Hyaluron-Filler.

Kolagen

Jest podstawowym składnikiem budulcowym tkanki łącznej. Występuje w skórze, stawach, mięśniach i ścięgnach. Odpowiada za młody i zdrowy wygląd skóry, ale też prawidłowe funkcjonowanie układu ruchu oraz sprawne poruszanie się. To jedna z najważniejszych substancji nawilżających, która warunkuje elastyczność i jędrność skóry. Utrata kolagenu z wiekiem nieodłącznie wiąże się z nasileniem procesów wiotczenia skóry oraz powstawania zmarszczek. Wpływa także na tworzenie się cellulitu oraz wypadanie włosów. Kwas hialuronowy i kolagen tworzą zgrany duet. Przesuszenie skóry powoduje, że włókna kolagenowe ulegają osłabieniu. Dzięki obecności kwasu hialuronowego, który wiąże cząsteczki wody, kolagen nie wysycha i może prawidłowo spełniać swoje funkcję. Na produkcję kolagenu korzystnie wpływa również witamina C, która stymuluje pracę fibroblastów.

Mocznik

Mocznik należy do składników nawilżających w kosmetykach, może też powodować złuszczanie naskórka. Wspiera regenerację skóry i zwiększa jej przepuszczalność, dzięki czemu inne substancje aktywne mogą wnikać głębiej. Wzmacnia odporność skóry i działa antyseptycznie. Naturalnie mocznik występuje jako składnik NMF – naturalnego czynnika nawilżającego. W kosmetyce wykorzystywany jest w postaci syntetycznej. Przypomina wyglądem białe kryształki, a wytwarzany jest z dwutlenku węgla i amoniaku.

Mocznik może być wykorzystywany do codziennego nawilżania skóry twarzy i dłoni, a także pielęgnacji szczególnie przesuszonych miejsc na ciele, np. łokci, kolan, pięt. O tym w jaki sposób zadziała, decyduje stężenie substancji aktywnej w stosowanych produktach kosmetycznych. Kosmetyki nawilżające i zmiękczające zawierają mocznik w stężeniu do około 10%. Pełni wówczas rolę humektantu, który gromadzi wilgoć w warstwie rogowej naskórka. Mocznik stosuje się również w kosmetykach do cery problematycznej. Wykorzystywane są wtedy jego właściwości przeciwzapalne wspierające leczenie trądziku. W stężeniu powyżej 30% działanie keratolityczne mocznika jest na tyle silne, że przeciwdziała nadmiernemu rogowaceniu skóry m.in. na stopach (np. Cerkoderm 30).

Oleje naturalne

W połączeniu z substancjami nawilżającymi w kosmetykach powinny znaleźć się również składniki o działaniu natłuszczającym. Naturalne oleje dostarczają skórze kwasów tłuszczowych, minerałów i witamin. Tworzą na powierzchni skóry film ochronny zabezpieczający przed utratą wilgoci. Są też fizyczną barierą, dzięki której skóra staje się mniej podatna na podrażnienia i uszkodzenia. Dzięki obecności składników nawilżających w kosmetykach takich jak oleje skóra jest bardziej elastyczna, gładka i przyjemna w dotyku. Stosowania olejów naturalnych nie powinny obawiać się nawet osoby z cerą tłustą. W tym przypadku warto jednak zwrócić uwagę na oleje, które regulują pracę gruczołów łojowych, dobrze się wchłaniają i nie pozostawiają na skórze tłustego filmu jak np. olej z wiesiołka, olej arganowy, olej lniany. Wiele olejów nie tylko nawilża, ale wykazuje również inne właściwości np. łagodzące lub przeciwzapalne, które wspierają pielęgnację skóry. Oleje stosowane w kosmetykach nawilżających to m.in.:

• Olej ze słodkich migdałów – zmiękcza i nawilża skórę. Może być używany nawet do cery wrażliwej. Łagodzi podrażnienia, oczyszcza i odblokowuje pory skóry. Pobudza produkcję kolagenu, wspiera procesy naprawcze, wyrównuje koloryt cery.
• Olejek arganowy – nie tylko nawilża, ale i ujędrnia skórę. Dzięki właściwościom antyoksydacyjnym zapobiega przedwczesnemu starzeniu się. Chroni włókna kolagenowe i elastynowe przed uszkodzeniami, a tym samym przeciwdziała tworzeniu się zmarszczek. Wspiera odbudowę warstwy lipidowej, nie jest komedogenny.
• Olej z wiesiołka – bogaty w kwas linolowy, witaminę E, cynk, selen i magnez wspiera regenerację skóry oraz działa przeciwzapalnie. Zapobiega powstawaniu zaskórników, redukuje ryzyko zakażeń bakteryjnych i przyspiesza gojenie drobnych ran, co wspomaga leczenie trądziku. Olej z wiesiołka wykorzystuje się też w leczeniu chorób skóry takich jak łuszczyca czy atopowe zaplenienie skóry.
• Olej kokosowy – dzięki obecności kwasu laurynowego działa antyseptycznie. Odżywia i nawilża skórę. Zapobiega tworzeniu się cellulitu i pomaga ograniczyć jego widoczność. Zmiękcza skórę i zapobiega utracie jędrności. Łagodzi podrażniony naskórek.

Pantenol

Nawilża, łagodzi, regeneruje, działa przeciwzapalnie. Pantenol to jedna z substancji nawilżających w kosmetykach, która po wchłonięciu ulega przekształceniu – najpierw w kwas pantotenowy, a następnie witaminę B5. Dzięki małocząsteczkowej budowie łatwo wnika w skórę i wspomaga jej prawidłowe nawilżenie. Wiąże cząsteczki wody i zapobiega jej ponownej utracie. Pantenol wpływa na skórę kojąco, łagodzi stany zapalne i dyskomfort powodowany jej podrażnieniem. Redukuje zaczerwienienie i świąd skóry oraz przynosi ulgę np. po oparzeniach słonecznych. Przyspiesza proces regeneracji skóry, a tym samym gojenia się ran i oparzeń. Stymuluje podziały komórkowe i procesy samoodnowy skóry. Jest składnikiem nawilżającym skórę i regenerującym wykorzystywanym w pielęgnacji cery wrażliwej, dzieci i niemowląt.

Ceramidy

W przesuszonej skórze często brakuje ceramidów, które odpowiadają za szczelność warstwy rogowej. W rezultacie woda łatwo ucieka przez naskórek, co powoduje nasilanie się objawów przesuszenia.

Ilość ceramidów maleje z wiekiem, ale także pod wpływem niekorzystnego działania czynników zewnętrznych (wiatr, niskie temperatury, suche powietrze w klimatyzowanych pomieszczeniach), nieprawidłowej pielęgnacji, stresu czy złej diety. Skóra staje się wówczas cieńsza i bardziej podatna na podrażnienia. Mogą zaostrzyć się zmiany trądzikowe i reakcje alergiczne na drażniące substancje w kosmetykach. Cera staje się matowa i traci młody wygląd. Kosmetyki z ceramidami pomagają wypełnić przestrzenne międzykomórkowe i wzmocnić barierę ochronną skóry. Hamują transepidermalną utratę wody oraz zabezpieczają cerę przed wysychaniem.