Każdy z nas chce być zdrowy, pełen energii i odporny na wszechobecne wirusy, bakterie i grzyby. Niestety, obecny styl życia nie sprzyja odporności, która często kształtuje się na niskim poziomie. Brak snu, życie w biegu, zjadane w pośpiechu fast foody powodują, że układ immunologiczny zaczyna szwankować, a organizm jest osłabiony. Jakie objawy powinny wzbudzić naszą czujność? Jakie czynniki odpowiadają za obniżoną odporność?
Odporność – co to takiego?
Odporność to zdolność organizmu do obrony przed różnymi, szkodliwymi czynnikami. Odpowiada za nią układ immunologiczny, składający się m.in. z narządów limfatycznych, naczyń chłonnych, komórek uczestniczących w reakcjach immunologicznych oraz przeciwciał. Odporność chroni organizm przed wnikaniem chorobotwórczych wirusów, bakterii, grzybów, pasożytów i alergenów. Każdy z nas rodzi się z odpornością wrodzoną, która uwarunkowana jest genetycznie. Drugi typ odporności – tzw. odporność nabyta kształtuje się przez całe życie i zależy od wielu czynników, m.in. prowadzonego trybu życia. Na przestrzeni czasu stopień odporności organizmu ulega znacznym wahaniom i często spada, co powoduje, że organizm jest bardziej narażony na działanie szkodliwych patogenów.
Osłabiony układ immunologiczny – objawy
Obniżenie odporności pojawia się stopniowo. W początkowym okresie wiele osób nie zauważa, że z ich organizmem dzieje się coś złego. Pojawiające się sygnały są lekceważone i mylone z chwilowym przemęczeniem czy spadkiem formy. Chorzy czekają, aż same miną i organizm wróci do normy. Najczęściej tak się jednak nie dzieje. Bez zmiany stylu życia, problemy z osłabionym układem immunologicznym nie miną, ale będą narastać. Pojawienie się sporej ilości objawów, często zmusza do zastanowienia się nad swoim stylem życia, skłania do wizyty u lekarza. Jest wiele symptomów, które świadczą o osłabieniu układu immunologicznego.
Zmęczenie, senność, brak energii do działania
To jedne z pierwszych objawów, sugerujących, że organizm zaczyna nieprawidłowo pracować. Wiele osób mimo dobrze przespanej nocy, ciągle odczuwa senność. Brak witamin i minerałów powoduje, że nie ma się ochoty na rzeczy, które do tej pory sprawiały przyjemność. Ludzie stają się apatyczni, unikają wszelkich aktywności. Jeżeli wystąpi taki problem, to znak, że należy sprawdzić, czy nie dzieje się nic złego.
Infekcje i zwiększona zachorowalność
Jednym z głównych objawów osłabionej odporności jest zwiększona częstotliwość występowania infekcji oraz gorszego samopoczucia. Osłabiony układ immunologiczny nie ma jak się bronić, dlatego wszelkie wirusy i bakterie wnikają do wnętrza i powodują liczne zachorowania. Mogą to być typowe infekcje sezonowe, ale równie możliwe jest pojawienie się problemów ze strony układu pokarmowego, moczowego, choroby zatok. Bardzo często nasila się występowanie opryszczki, aft i pleśniawek, które spowodowane są obecnością grzybów lub wirusów. Wszelkie tego typu problemy należy skonsultować z lekarzem.
Bóle i zawroty głowy, problemy z koncentracją
Jednym z objawów obniżenia odporności są częste bóle i zawroty głowy. Mogą wystąpić problemy z koncentracją, problemy ze skupieniem, które pogarszają codzienne funkcjonowanie, utrudniają naukę i pracę.
Problemy skórne
Skóra doskonale obrazuje stan układu odpornościowego. Jeżeli jakieś czynniki zakłócają jego pracę, na jej powierzchni mogą pojawić się zmiany ropne, wypryski, skóra staje się przesuszona, wygląda na zmęczoną i szarą. Inne symptomy to: plamy na ciele, świąd, nasilone złuszczanie się naskórka.
Słabe włosy i paznokcie
Sygnałem spadku odpornością są często słabe, matowe, wypadające włosy oraz kruche i łamliwe paznokcie. Wiele pań, które martwią się swoim wyglądem, udaje się z tego powodu do lekarza, który diagnozuje spadek odporności.
Nasilenie objawów alergii
Osłabiony organizm nie ma siły na walkę z alergenami. Osoby, które prowadzą niehigieniczny tryb życia, często obserwują u siebie nasilenie objawów alergii.
Utrudnione gojenie się ran
Trudno gojące się rany i podrażnienia skóry są objawem słabej odporności. Warto skonsultować to z lekarzem i w razie potrzeby wdrożyć odpowiednie leczenie.
Ochota na słodycze
To dość nietypowy, ale często występujący objaw. Mało kto wie, że zwiększona chęć na cukierki i ciastka może być spowodowana zaburzeniami w pracy układu odpornościowego. Organizm jest osłabiony, szuka dodatkowej energii, którą mają dostarczyć łakocie.
Osłabienie odporności – kto jest najbardziej narażony?
Złą pracę układu odpornościowego można zaobserwować u osób w każdym wieku, co dotyczy zarówno dzieci, jak i dorosłych. Wyróżnia się jednak kilka grup, które są szczególnie narażone na osłabienie odporności. Pierwszą z nich są małe dzieci, które zaczynają uczęszczać do żłobka lub przedszkola. Przebywanie w nowym środowisku, gdzie występuje duże skupisko innych dzieci powoduje, że maluchy zarażają się od siebie nawzajem. Taki okres trwa najczęściej kilka miesięcy, w czasie których organizm uodparnia się i przestaje łapać infekcje. Do słabej odporności u dzieci przyczyniają się często rodzice, którzy starają się wychowywać je w nazbyt sterylnych warunkach i mocno chronić przed kontaktem z wszelkimi zanieczyszczeniami. Dziecko musi rozwijać własną odporność i wytwarzać przeciwciała, które pozwolą mu radzić sobie z zagrożeniami. Złym rozwiązaniem jest również przegrzewanie dzieci, które wpływa niekorzystnie na zdrowie maluchów. Inną, mocno obciążoną grupę stanowią osoby starsze – seniorzy, którzy cierpią na wiele chorób przewlekłych, przyjmuję duże ilości leków, mają słaby apetyt. To wszystko powoduje, że odporność spada i pojawiają się przykre konsekwencje. Na problemy z niską odpornością narażone są także młode osoby, które żyją w ciągłym stresie, nie mają czasu na odpoczynek, sen i aktywność fizyczną. Taki tryb życia szybko odbija się na zdrowiu i powoduje wiele niekorzystnych objawów. Pod wpływem stresu zmniejsza się liczba białych ciałek krwi i maleje zdolność organizmu do wytwarzania przeciwciał. Osłabianie odporności bardzo często obserwuje się u osób, które odchudzają się, cierpią na anoreksje lub bulimię. Taki stan wymaga leczenia, bo może spowodować groźne dla życia konsekwencje. Osłabienie odporności bywa także wynikiem przyjmowania zbyt dużej ilości antybiotyków. Wiele osób korzysta z nich bez wyraźnej przyczyny, a to powoduje z kolei duże szkody w organizmie. Antybiotyki zaburzają florę bakteryjną, która chroni przed chorobami. Organizm stosunkowo szybko uodparnia się na substancje aktywne zawarte w antybiotykach, dlatego należy stosować je wyłącznie w uzasadnionych przypadkach, pod ścisłą kontrolą lekarza.
Jak zwiększyć odporność organizmu?
Nie ma jednego, złotego środka, który powodowałby wzmocnienie odporności. Przede wszystkim trzeba zmienić tryb życia i zacząć o siebie dbać. Zmiana musi być długotrwała, bo kilkutygodniowa poprawa, a następnie powrót do starych nawyków, niewiele pomoże. Jest wiele metod, które należy zastosować, aby układ immunologiczny dobrze pracował. Najbardziej skuteczne to:
Zdrowa, dobrze zbilansowana dieta
Codzienne odżywanie ma bardzo duży wpływ na stan organizmu. W diecie powinniśmy dostarczać organizmowi wszystkich niezbędnych składników odżywczych, witamin i minerałów, których niedobór jest niebezpieczny. Podstawą zdrowej diety są warzywa, owoce, produkty pełnoziarniste, ryby, chude mięso, nabiał. Z diety należy natomiast wykluczyć wszelkie fast foody, produkty z dużą ilością niezdrowych tłuszczów, mocno przetworzone. Polecane są dania gotowane lub pieczone, te smażone lepiej zostawić na specjalne okazje. Z menu warto wykreślić słodkie, gazowane napoje i słodycze o dużej zawartości cukrów prostych i znikomej ilości składników odżywczych. Do nawodnienia organizmu najlepiej wykorzystywać wodę mineralną, soki, ziołowe herbatki. Warto pamiętać, że do prawidłowego funkcjonowania organizmu należy pić ok. 2-3 litry płynów na dobę. Czarną herbatę i kawę dobrze ograniczyć do 1-2 filiżanek dziennie. Do diety warto wprowadzić produkty, które wpływają na poprawę odporności. Są to kiszonki, zioła, np. czystek, lipa, rumianek, wyciągi z aceroli, dzikiej róży, czosnek, cebula, buraki, miód. Pomocne są przyprawy, które wzmacniają organizm, np. kurkuma, imbir. Działają jak naturalne lekarstwo, doskonale poprawiają odporność oraz dbają o kondycję organizmu. Dieta powinna być bogata w witaminy na odporność, które są niezastąpione w przypadku złej kondycji organizmu.
Rezygnacja z używek
Nadużywanie alkoholu i palenie papierosów osłabia działanie systemu immunologicznego. Używki mają bardzo negatywny wpływ na zdrowie: niszczą witaminy, m.in. witaminy C, A, E, B oraz powodują wypłukiwanie z organizmu cennych mikroelementów. Alkohol zabija krążące we krwi i limfie komórki odpornościowe, a papierosy powodują podrażnienia śluzówki i ułatwiają wnikanie zarazków do organizmu.
Aktywność fizyczna
To kolejny, niezbędny element zdrowego trybu życia. Ruch, zwłaszcza na świeżym powietrzu, powoduje dotlenienie organizmu, poprawia samopoczucie, dba o prawidłowy stan mięśni i stawów. Pobudza produkcję białych ciałek krwi, zwiększa aktywność limfocytów i doskonale kształtuje proces termoregulacji. Organizm hartuje się i uczy pokonywać drobnoustroje. Uważa się, że wystarczy uprawiać sport 3-4 razy w tygodniu, po ok. 40-60 minut, aby organizm odczuł pozytywne zmiany. Można wybrać ulubioną aktywność, która sprawia przyjemność. Może to być spacer, jazda na rowerze, bieganie, pływania, a także ćwiczenia w domu, na siłowni czy gry zespołowe w grupie znajomych. Ważne, aby regularnie się ruszać i w ten sposób wzmocnić swoją odporność.
Dobroczynny sen
Aby organizm mógł wypocząć, potrzebuje odpowiedniej ilości snu. W trakcie snu ciało regeneruje się, produkuje komórki odpornościowe i nabiera sił do walki z infekcjami. Jego brak powoduje zahamowanie produkcji limfocytów i obniżenie zdolności organizmu do niszczenia drobnoustrojów. Zaleca się, aby spać 6-8 godzin na dobę. Ważne są warunki, w jakich odpoczywamy. Sypialnia powinna być wywietrzona, a temperatura w niej niezbyt wysoka. Dobrze zadbać o wygodny materac, a następnie odpoczywać na nim w ciszy i ciemności.
Eliminacja stresu
Stres jest jednym z głównych czynników obniżających odporność. Wyzwala produkcję kortyzolu, który osłabia organizm. Eliminacja stresu jest trudna, ale należy znaleźć sposoby, które pozwolą na oderwanie się od codziennych problemów. Dla jednych może to być medytacja, dla innych spacery, czytanie książek, ćwiczenia fizyczne, joga, słuchanie muzyki czy spotkania ze znajomymi. Trzeba nauczyć się odpoczywać i najlepiej codziennie znaleźć chociaż chwilę na relaks.
Szczepienia ochronne
Szczepienia to ważny element dbania o prawidłową odporność. Pod ich wpływem organizm wytwarza przeciwciała, które chronią przed występowaniem wielu groźnych chorób. W przypadku zachorowania ich zastosowanie ma zapewnić lżejszy przebieg choroby oraz zmniejszyć ryzyko powikłań.
Jakie witaminy odpowiadają za wysoką odporność organizmu?
Witaminy i minerały są niezbędne do prawidłowej pracy układu immunologicznego. Bez nich organizm jest podatny na zachorowania, człowiek czuje się osłabiony i zmęczony. Na które z nich należy zwrócić szczególną uwagę, aby zadbać o odporność? Witamina C dodaje sił do walki z infekcjami oraz skraca ich czas. Obniża także poziom złego cholesterolu oraz normuje stężenie glukozy. Można ją znaleźć w owocach – głównie w cytrusach, dzikiej róży, porzeczce, a także warzywach, np. papryce. Witamina D, zwana witaminą słońca również wspiera układ odpornościowy. Występuje w tłustych rybach, produktach pełnoziarnistych i produkowana jest pod wpływem promieni słonecznych. W okresie od września do kwietnia warto ją suplementować, ponieważ ciężko dostarczyć odpowiednią ilość witaminy D za pośrednictwem samej diety. Witamina A chroni organizm przed infekcjami układu oddechowego, które są częste w okresie jesienno-zimowym. Witamina E ma działanie przeciwzapalne, zwiększa produkcję czerwonych krwinek oraz niszczy szkodliwe, wolne rodniki. Można ją znaleźć w orzechach, rybach i pestkach nasion. Bardzo ważne są również witaminy z grupy B. Biorą udział w tworzeniu się białek, hormonów i enzymów, które wzmacniają linię obronną organizmu. Aby dostarczyć je do organizmu, należy spożywać banany, awokado, mięso, ryby, nabiał, produkty pełnoziarniste, kasze. Dla zdrowia niezbędną są również minerały, m.in. wapń, magnez, żelazo, cynk, selen, a także kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6. Potrzebne składniki najlepiej dostarczać w sposób naturalny wraz z pożywieniem, ale można również wspomóc organizm odpowiednimi suplementami.
Obniżona odporność dotyka wiele osób, dlatego warto nauczyć się, jak ją wspierać. Wzmocnienie odporności jest kluczowe w walce o zdrowie, pozwala uniknąć sezonowych infekcji, cieszyć się dobrym samopoczuciem i pozytywną energią. Należy wcielić w życie poznane sposoby na odporność, a zdrowa dieta, ruch i wypoczynek powinny stać się ważnym elementem codzienności.
Dodaj komentarz